Sự thay đổi có vai trò quan trọng cho sự phát triển cá nhân. Nếu không thay đổi, bạn sẽ mãi ở nguyên vị trí hiện tại và làm mọi việc theo cách bạn đã và đang làm. Đối với một số người thì đây là điều tốt, họ bằng lòng, hạnh phúc với cuộc sống này. Nhưng đối với nhiều người, cuộc sống hiện tại của họ thiếu mất ý nghĩa và sự thỏa mãn, họ cảm thấy bị mắc kẹt. Họ muốn thay đổi nhưng họ dường như không biết phải thay đổi như thế nào.
Thực tế thì việc thay đổi rất khó khăn. Một phần của vấn đề là những cuốn sách, khóa học về phát triển bản thân ( self-help industry ) đá bóp méo nhận thức của chúng ta về sự thay đổi, dẫn đến những niềm tin rằng sự thay đổi là dễ dàng, sự thay đổi nên diễn ra nhanh chóng và với rất ít nỗ lực. Thực tế là : Sự thay đổi diễn ra rất chậm, nhiều đau đớn, thất bại, thất vọng và rất nhiều nỗ lực.
Tại sao sự thay đổi lại khó khăn ? Bài viết này sẽ đưa ra lời giải thích cho bạn.
Một điều không may trong cuộc sống là chúng ta thường tự tạo ra cho mình những chướng ngại vật một cách vô thức, nhằm phục vụ cho những mục đích trước mắt, đem lại cái lợi trước mắt nhưng có cái hại lâu dài. Những rào cản đó thường được nảy sinh từ những nhu cầu cơ bản nhất của chúng ta, ví dụ như, để cảm thấy mình có năng lực, để cảm thấy mình được chấp nhận, để cảm thấy mình kiểm soát được sự việc. Đáng tiếc là, những chướng ngại vật sẽ trở nên khó bảo và nó ngăn cản con người không thay đổi.
4 chướng ngại vật ngăn cản bạn thay đổi đó là :
1. Những hành trang trong quá khứ ( baggage )
Tất cả chúng ta không chỉ mang theo những điều tốt đẹp từ thời thơ ấu vào cuộc sống trưởng thành hiện tại mà ta còn mang theo cả những điều không tốt, ví dụ như : những nỗi sợ hãi, nhu cầu kiểm soát, giận dữ, lòng tự trọng thấp ( low self-esteem), tính hoàn hảo, nhu cầu làm hài lòng. Những hành trang trong quá khứ này sẽ ảnh hưởng đến lối suy nghĩ, hành động , cảm xúc của bạn dựa vào con người quá khứ ( khi bạn còn bé ) hơn là 1 con người trưởng thành ở hiện tại. Chúng sẽ ảnh hưởng đến cách phản ứng của bạn trong cuộc sống, cản trở những nỗ lực thay đổi bản thân của bạn.
2. Những thói quen
Khi những suy nghĩ, cảm xúc, hành động của bạn bị điều khiến bởi những hành trang trong quá khứ – Khi những suy nghĩ, cảm xúc, hành động này lặp đi lặp lại thường xuyên thì chúng sẽ trở thành những thói quen ăn sâu trong bạn và sẽ rất khó để thay đổi.
3. Những cảm xúc
Những cảm xúc tiêu cực như sợ hãi, giận dữ, buồn, thất vọng, tuyệt vọng là những lực ngăn cản sự thay đổi. Ví dụ: nhiều người không muốn thay đổi vì sợ thất bại. Họ có thể nghĩ rằng, “ Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi không thể thay đổi, sau đó nó sẽ chứng minh rằng con người tôi là đồ thất bại, còn tệ hơn cả con người bây giờ của tôi”. Sau đó họ nói rằng “ Tôi đã quen với cuộc sống này trong 1 thời gian dài, do đó sự thay đổi không đáng để mạo hiểm”.
Những cảm xúc tiêu cực trên trở thành những rào cảm thật sự cho việc thay đổi, bằng cách nó kích hoạt lên những cảm xúc như không thoải mái ( uncomfortable), cảm thấy bất tài ( incompetence ), cảm thấy không được hỗ trợ ( unsupported ) mỗi khi bạn muốn thay đổi. Và cách duy nhất để giải tỏa những cảm xúc đó là quay trở lại với con đường, cuộc sống hiện tại của bạn.
4. Môi trường
Bạn tạo ra cho mình 1 môi trường giúp bạn củng cố những hành trang quá khứ, những thói quen, những cảm xúc. Xung quanh bạn là những người ủng hộ lối sống hiện tại của bạn, khiến bạn cảm thấy thoải mái và an toàn. Bạn chỉ tham gia những hoạt động mà phát huy thế mạnh của mình, đồng thời che giấu, giảm nhẹ những điểm yếu của bạn. Điều không may là chính môi trường này lại củng cố con người hiện tại của bạn, ngay cả khi bạn không muốn trở thành con người như hiện tại bạn đang là, và có thể cản trở hạnh phúc và việc đạt được những mục tiêu của bạn. Môi trường sống hiện tại của bạn có thể không hỗ trợ cho bạn thay đổi, thậm chí tệ hơn là làm bạn nhụt chí , không dám thay đổi.
Như vậy, khi bạn cho phép 4 chướng ngại vật trên kiểm soát cuộc sống của bạn, chúng sẽ có tác động phá hoại những nỗ lực tự thay đổi bản thân của bạn. Tệ hơn là bạn sẽ cảm thấy mình thất bại, bị mắc kẹt, bất lực trong việc thay đổi cuộc đời mình.
Jim Taylor, Ph. D in the Power of Prime
Nguồn: kenhsinhvien.net